Activerend onderwijs: Een breed scala aan mogelijkheden en invullingen.

De vierde universiteitsbrede onderwijsdag Onderwijsbeleid en –Kwaliteitszorg vond plaats op dinsdag 21 mei 2019. Locatie van dienst is Het Pand.

Herbeleef de studiedag

De vierde onderwijsdag zit erop en het was weer een succes! We blikken terug op een dag vol inspiratie, concrete voorbeelden en nieuwe ideeën. Hiervoor danken wij alle bezoekers, de sessiegevers en de organisatoren van deze onderwijsdag. De dag ging van start met een keynote door De Redenaar. “Kunt u nog eens van het begin beginnen, professor?” vormde de kern doorheen hun verhaal. De positie van de lesgevers kwam op deze manier centraal te staan. De aansluitende workshops en sessies speelden in op de brede invulling van activerend onderwijs. Met zowel aandacht voor presenteren, onderzoek omtrent activerend onderwijs, werk- en evaluatievormen en feedback. Naast de focus op de onderwijspraktijk werd ook aandacht besteed aan het studentenperspectief en het gebruik van Ufora.

Wil je nog eens de sfeer opsnuiven van de onderwijsdag? Bekijk dan zeker onderstaande video (Dimitri Gillain).

Of bekijk de foto's (Julie Goossens).

Het volledige programma kan je bekijken via onderstaand overzichtsschema.

Hieronder vindt u de verschillende sprekers en abstracts per thema. Interesse in de slides? Vraag deze op via onderwijsondersteuning@ugent.be.

 

Keynote

Kunt u nog eens van het begin beginnen, professor?

De Redenaar

Waarom geven we les? Waarom laten we de student niet gewoon alles zelf nalezen? Lessen zijn er om de moeilijkste theorieën te verduidelijken, de meest prangende vragen op te lossen, de gruwelijkste twijfel uit te roeien. Een lesgever spreekt en hoe die dat doet doet ertoe. Hoe houd je een les boeiend? Hoe zorg je ervoor dat de student met meer uit je les vertrekt dan toekwam? Hoe begeester je een auditorium, niet alleen als docent, maar ook als redenaar?

 

Parallelsessies 1

1. Stimuleren van activerend onderwijs. Brainstorm sessie

Jasper De Cnuydt - Directie Onderwijsaangelegenheden

Activerend onderwijs staat centraal op de universitaire agenda, maar hoe zorgen we ervoor dat alle actoren op dezelfde golflijn zitten? In deze brainstorm sessie gaan we dieper in op de pluspunten en valkuilen dat activerend onderwijs zou kunnen meebrengen. Om ervoor te zorgen dat alle betrokken actoren bij het onderwijsproces (beleid, docenten en studenten) elkaar kunnen vinden.

 

2. Workshop Present with impact  [WORKSHOP IN HET ENGELS]

The Floor is Yours - Hans Van de Water 

In this workshop you will learn how to give a presentation that sticks. Topics included:

• Structure: how to start and end your presentation and how to find an interesting outline
• Attention: how to grab the audience's attention from the first second
• Clarity: how to make them understand what you say

 

3. Een UGent-blik op evidencebased activerend onderwijs 

Prof. dr. Tammy Schellens en Dr. Tijs Rotsaert - Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen

In deze sessie gaan we in op een stand van zaken over de realisering van de universiteitsbrede doelstelling activerend leren waarin UGent met haar ACTIVO-team en ACTIVO-antennes een procesmatige en planmatige invoering van activerend onderwijs wenst te realiseren. 

Deze doelstelling verwezenlijken vergt een mix aan traditionele en innovatieve onderwijsactiviteiten en aangepaste evaluatiemethodes waarin studenten aangezet worden tot een actieve leerhouding. In deze sessie gaan we in op de UGent-invulling van dit begrip, doorprikken we misconcepties en linken we dit aan evidence-based good practices, met aandacht voor de noodzakelijke randvoorwaarden om dit te realiseren.

 

4. Het ACTIVO-project; van passivo’s naar ACTIVO’s

ACTIVO-team - Directie Onderwijsaangelegenheden

Op de onderwijsdag van vorig jaar stond de start van het ACTIVO-project op het programma. Ondertussen, één jaar later, zijn heel wat initiatieven opgezet in het kader van dit project i.s.m. acht pilootopleidingen. In deze sessie krijgt u een blik op hoe het project reeds te werk is gegaan en wat er nog allemaal gepland staat. Er wordt ingezoomd op de reeds ontwikkelde tools, op de werking van de facultaire antennes en op enkele ervaringen uit de samenwerking met de pilootopleidingen. Ook voor vragen allerhande m.b.t. wat u bij dit project kan verwachten, kan u in deze sessie terecht.

 

5. Een spuitje tegen dagdromen - Workshop

De Redenaar

Een docent kan interageren en delegeren, maar uiteindelijk moet die docent ook spreken. De Redenaar toont je hoe je als docent moeilijke wetenschappelijke theorieën, aantrekkelijk en duidelijk kan brengen. Jullie gaan zelf aan de slag. In kleine interdisciplinaire groepen presenteren jullie een studie op onze "Ig Nobelconferentie voor Nutteloos Onderzoek". De sfeer ontspannen en de drempel laag.

 

6. UFORA praktijkvoorbeeld + Learning Analytics

6.1.  UFORA-voorbeeld: je eigen video’s op Ufora

Prof. dr. Bernadette Van Ryssen - Faculteit Diergeneeskunde

In deze presentatie wordt uitgelegd hoe je een video maakt met weinig middelen en op welke manier je deze video in Ufora oplaadt en ze in je leerpad kan gebruiken.

6.2. Learning analytics en educational data mining in Dodona

Prof. dr. Peter Dawyndt, Dr. Bart Mesuere & Charlotte Van Petegem - Faculteit Wetenschappen

Dodona (dodona.ugent.be) is een intelligent tutoringsysteem om te leren programmeren in het secundair en hoger onderwijs. In deze blik achter de schermen belichten we de mogelijkheden van learning analytics en educational data mining binnen Dodona zonder de privacy van de studenten uit het oog te verliezen.

Parallelsessies 2

1. Gebruik van video in het onderwijs

Voorbeeld 1: “Wat kan ik voor u doen?” Consultaties vastgelegd op video: van onwennigheid naar reflectie, feedback en gedeeld inzicht.

Prof. dr. Jan Reniers en Fleur Helewaut - Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen

Studenten geneeskunde worden progressief klaargestoomd om op een professionele manier consultaties te doen. Deze complexe competentie wordt aangeleerd via verschillende didactische werkvormen. Het gebruik van video’s waarop studenten zichzelf en jaargenoten met simulatiepatiënten aan het werk zien en elkaar feedback geven, is een meerwaarde voor hun groeicurve voor deze competentie.

 

Voorbeeld 2: kennisclips en activerend leren in het jaarvak Engelse Letterkunde I

Prof. dr. Gert Buelens - Faculteit Letteren en Wijsbegeerte

De noodzakelijke theorie voor het analyseren van verhalend proza en toneel wordt in sem 1 gelegd in hoorcolleges. In sem 2 gebeurt dat voor poëzie vooral via kennisclips, die concepten bijbrengen (bijv. metafoor, alliteratie) en online oefeningen. In werkcolleges passen de studenten de zelfstandig verworven kennis toe op langere teksten.

 

Voorbeeld 3: Feedback via video-annotatie als motor van activeren en zelfsturend leren van gespreksvaardigheden

Prof. dr. Stefaan Van Damme - Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen

Gespreksvaardigheden vormen een essentiële competentie voor psychologen en andere gezondheidsprofessionals. In deze sessie wordt geïllustreerd hoe een blended-learning aanpak, gericht op activerend en zelfsturend leren, een meerwaarde kan bieden in het verwerven van deze competentie. Studenten krijgen gerichte zelf- en peer-feedback opdrachten waarbij ze gesprekken filmen en becommentariëren via video-annotatie.

 

2. Evalueren in activerend onderwijs

Elien Sabbe & Evi Van Mol - Directie Onderwijsaangelegenheden

Evalueren van studenten, het kan op allerlei manieren! Activerend onderwijs biedt heel wat mogelijkheden om tussentijds na te gaan waar studenten staan en zo hun leerproces een boost te geven (cf. assessment for learning). Deze sessie schetst verschillende (kleine tot grootschalige) evaluatiemomenten, je wisselt ervaringen en ideeën uit met collega-lesgevers en je gaat naar huis met een uitgewerkt “evaluatiemoment” voor in je eigen onderwijs- en toetspraktijk.

 

3. Ondernemend onderwijs en online leerplatformen: een ‘match made in heaven’?

Jolien Coenraets - Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur en Directie Onderwijsaangelegenheden

In deze sessie bespreekt Jolien Coenraets hoe het vak Durf Starten gebruikt maakt van UFORA. De onderwijsaanpak om ondernemerschap te stimuleren wordt besproken en er worden concrete voorbeelden gegeven over hoe Ufora gebruikt werd om dit te ondersteunen. Daarnaast wordt ook een nieuwe blended permanente vorming rond ondermingszin in de geneeskunde besproken waar ook gebruik gemaakt zal worden van online tools.

 

4. UFORA praktijkvoorbeelden

4.1. Ufora Showcase: Tips en Tricks van het UFORA projectteam

In deze sessie worden een aantal meer geavanceerde functionaliteiten van Ufora gedemonstreerd door leden van het Ufora projectteam. De gedemonstreerde functionaliteiten zijn 1) feedback geven in Ufora, 2) opbouwen van leerpad met release conditions, 3) het gebruik van Intelligent Agents, …

 

4.2. Blended learning en flipped classroom via UFora.

Prof. dr. Bjorn De Sutter - Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur

Dit jaar maakten we voor het vak Softwarehacking en -protectie uit de Master Computerwetenschappen de overstap van het iMinds onlineleerplatform naar UFORA. Het vak is een mengeling van flipped classroom, Q&A’s, peer instruction, hands-on labo’s, gastlessen en klassieke hoorcolleges. In deze presentatie zullen we toelichten hoe we met deze combinatie van klassieke en activerende werkvormen zowel de werklast als de motivatie van de lesgever en zijn team, en de motivatie en het verwerven van kennis en vaardigheden van de studenten trachten te optimaliseren.

 

4.3. Flipped classroom in Economisch Engels II

Sofie Hondeghem - Faculteit Economie en Bedrijfskunde

In Economisch Engels II worden Presentations Skills en Essay Writing Skills behandeld. Het pilootproject Ufora werd gebruikt om over te stappen naar een Flipped Classroom, waarbij de studenten ter voorbereiding van de les de theorie doornemen aan de hand van video’s en oefeningen. De les is een interactieve workshop, waarbij studenten peer-feedback geven op eigen werk en vragen stellen aan de docent. 

 

5. Active learning for passive cohorts? Easy interventions, big difference! [SESSIE IN HET ENGELS]

Annelies Huysentruyt - Directie Onderwijsaangelegenheden

The prevailing trend is clear, as instructors in higher education, we need to facilitate active learning. Evidence shows better learning outcomes and deeper learning because of it. The question is what are we doing right and where might we improve as an instructor? This workshop aims to stimulate reflection about your own teaching practice through brainstorms, discussions and by offering examples of small intervention strategies to activate your students. 

 

6. Activerend leren: kleine interventies, maximale uitkomst

ACTIVO-team  en facultaire antennes- Directie Onderwijsaangelegenheden & Faculteiten

“Activerend leren” is een populaire term, maar wat betekent dit nu concreet voor een lespraktijk? Doorheen deze interactieve workshop maakt u kennis met een aantal kleinere activerende werk- en evaluatievormen en gaat u samen in teams hiermee aan de slag. Door een rijke discussie en uitwisseling met collega-lesgevers over de faculteiten heen, worden er samen nieuwe inzichten gecreëerd die onmiddellijk inzetbaar zijn in de eigen lespraktijk.

 

Parallelsessies 3

1. Digitale leertrajecten met impact

dr. Willem Standaert - Vlerick Business School en Faculteit Economie en Bedrijfskunde & Maarten Van der Biest – Manager Online MBA, Vlerick Business School

Willem en Maarten hebben ervaring met het opzetten en ontwikkelen van online en hybride leertrajecten bij de UGent en Vlerick Business School en dit voor zowel grote als kleine groepen. In deze sessie, delen Willem en Maarten best practices om aan de slag te gaan met een mix van digitale tools die actief leren stimuleren. Verder bespreken ze hoe technologie verder kan gaan dan traditionele hoorcolleges.

 

2. UFORA praktijkvoorbeeld en Activerend groepswerk

2.1. UFORA als tool bij activerend leren

Prof. dr. Veerle Fack - Faculteit Wetenschappen

We illustreren hoe Ufora kan worden gebruikt bij flipped classroom, waarbij studenten vooraf de opdracht krijgen om enkele videolessen te bekijken. Tijdens het college kunnen studenten via zelfevaluaties met feedback nagaan of ze de stof begrepen hebben; voor de lesgever is gelegenheid om extra uitleg te geven aan wie daar nood aan heeft. De lesgever kan deze oefeningen ook als test gebruiken, om te zien welk deel van de stof in een klassikaal responsiecollege extra aandacht moet krijgen.

 

2.2. Studenten op een activerende manier voorbereiden op het werkveld

Dr. ir. Femke De Backere - Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur

1ste masterstudenten computerwetenschappen komen in het jaarvak Ontwerpproject in aanraking met hoe hun toekomstige job eruit kan zien. Ze leren op een activerende manier hoe de ontwerpcyclus van een softwareproduct eruitziet en kunnen aan de slag gaan met hun eigen ideeën. Groepswerk, peer assessments en tussentijdse feedback zijn aspecten die hierin continu aan bod komen.

 

3. I@Home – Internationalization and intercultural competences [SESSIE IN HET ENGELS]

Melissa De Wilde - Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Nowadays, internationalization within higher education consists of more than just student and staff mobility. Our society is becoming more and more diverse, which implies that higher education institutions need to facilitate the development of intercultural knowledge, skills and attitudes of all students. I@Home aims to better integrate international/intercultural competency development within the formal and informal curriculum. Teachers play a very important role within this process because they have the position to encourage and facilitate meaningful intercultural exchange in the teaching practice. This session will address the framework of ‘Internationalization@home’ and its key concepts. Different ‘good practices’ will be discussed, within UGent and beyond, that successfully contribute to the internationalization of the curriculum. Finally, this session will provide the teaching staff several practical tools to better facilitate international/intercultural competency development in the teaching practice.

 

4. Welke gevolgen heeft het activerend leren voor Oasis en voor het Onderwijs- en Examenreglement?

Piet Ruyssinck - Directie Onderwijsaangelegenheden

Wanneer de scherpe lijn tussen lesactiviteiten en examens vervaagt,

wanneer het academiejaar flexibeler wordt ingevuld dan nu,

wanneer we met meerdere modules werken ipv met twee semesters,

wat betekent dat dan voor Oasis en voor het OER ?

 

5. De student en actief leren: What? So what? Now what?

Annick Eelbode - Directie Onderwijsaangelegenheden

Wat betekent actief studeren voor de student? Wat doen activerende werkvormen? Wat helpt de student om tot maximaal studeren te komen met een minimum aan werklast?

 

6. Leer meer van een peer: hoe organiseer je effectieve peerfeedback?

Annelies Vanderbeke en Mit Leuridan - Directie Onderwijsaangelegenheden

Kwaliteitsvolle peerfeedback biedt niet enkel praktische voordelen voor de docent, maar ook cognitieve en affectieve voordelen voor de student. Maar hoe integreer je peerfeedback in je les? Met welke valkuilen moet je rekening houden? En hoe zorg je ervoor dat je je niet vergaloppeert?