Succes en welbevinden voor, tijdens en na de studies

De derde universiteitsbrede onderwijsdag Onderwijsbeleid en –Kwaliteitszorg vond plaats op vrijdag 18 mei 2018 in Het Pand.

Herbeleef de onderwijsdag

De universiteitsbrede studiedag Onderwijsbeleid en –Kwaliteitszorg van 2018 was opgebouwd rond 5 thema’s:

• Studiesucces verhogen
• Competenties bevorderen en toetsen
• Welbevinden stimuleren
• Uitstroom versterken
• Uitstelgedrag vermijden

Het volledige programma kan u bekijken via onderstaand overzichtsschema.

Hieronder vind je de verschillende sprekers en abstracts per thema. Interesse in de slides? Vraag deze op via onderwijsondersteuning@ugent.be.

 

Keynote

Studeren en mentaal welbevinden: een complexe relatie

Spreker: Prof. dr. Ernst Koster

Abstract: In deze lezing ga ik in op de wederkerige relatie tussen studeren en welbevinden: Wat weten we over de invloed van welbevinden op studieprestaties én wat zeggen de gegevens over de relatie tussen student-zijn en mentale gezondheid.

Binnen het eerste luik tonen de gegevens een duidelijke positieve correlatie tussen welbevinden en studieprestaties. Er zijn echter heel wat verschillende visies op de relatie tussen welbevinden en studieprestaties die ik kort bespreek. Deze verschillende visies geven ook aanleiding tot heel wat verschillende interventies om welbevinden te vergroten, gaande van zelfcontrole technieken tot mindfulness interventies. Hier tracht ik het kaf van het koren te scheiden op basis van de empirische gegevens.

Binnen het tweede luik wordt student-zijn aanzien als een levensfase vol uitdagingen, kennisverwerving en exploratie. “De studententijd was de mooiste tijd van mijn leven” is een veelgehoorde bemerking van ouders. Tezelfdertijd wijzen de gegevens in de omgekeerde richting. Onderzoek wijst uit dat één derde van de studenten last heeft van psychische problemen. Wat maakt deze periode zo lastig en welke factoren dragen bij tot het risico op psychische problemen bij studenten? Hoe dienen we hiermee om te gaan als universiteit?

Thema studiesucces verhogen 

1. Over berg en taal: Taalvaardigheid als stijgijzer voor studiesucces bij eerstejaarsstudenten

Sprekers: Mit Leuridan – Fieke van der Gucht – Liesbet Triest

Abstract: Welke opleiding eerstejaarsstudenten ook uitkiezen, aan het belang van academische taalvaardigheid kunnen ze niet ontsnappen. Ze moeten colleges volgen en nauwgezet noteren, cursussen begrijpen, papers schrijven en presenteren. Die vier vaardigheden – luisteren, lezen, schrijven en spreken – moeten ze tijdens hun opleiding verder verfijnen tot hun academisch taalgebruik precies beantwoordt aan jouw wensen. Deze sessie leert hoe je hen daarbij als docent, met minimale inspanningen, kan helpen. Kortom: DOWA-talenbeleid laat je proeven van een aantal concrete initiatieven uit de talenbeleidsnota. Aan jou om je te laten inspireren!

 

2. DUGA: Activerend onderwijs via smartphone 

Sprekers: Prof. dr. Patricia Everaert – dr. Evelien Opdecam

Abstract: DUGA (Durf Gamen) is een educatieve App speciaal ontwikkeld voor en door UGent, waarmee studenten via de smartphone vragen over de leerstof beantwoorden (zoals in DSMTW). Correcte antwoorden leveren punten/badges op. Het “leaderboard” (met “nicknames”) toont de positie. De speler krijgt ook feedback (waarom fout).

Verschillende vraagtypes zijn voorzien: “drag & drop”, “multiple choice”, “order”, “syllables”, getallen ingeven via een “slider”, vragen over een figuur.

Tijdens deze workshop kan u het spel spelen op uw smartphone. Dr. Evelien Opdecam en Prof. dr. Patricia Everaert van het DUGA-projectteam laten u eveneens kennismaken met de “back-end” om vragen in te geven. Durft u gamen? 

 

3. Studenten activeren in het UGent onderwijs? Kom alles te weten over het ACTIVO-team dat binnenkort aan de slag gaat en krijg alvast een voorsmaakje!

Sprekers: Elien Sabbe – Jan Velghe – Katrijn De Cock

Abstract: De UGent zet volop in op “activerend onderwijs” in haar onderwijsbeleid. “Actief leren” is een basiskenmerk van elk kwaliteitsvol onderwijs dat studenten in de breed scala aan competenties wenst op te leiden. Bovendien hebben actuele uitdagingen in het UGent onderwijs actief leren nog prominenter naar voor geschoven.

Op het Bestuurscollege van 20 maart werd het voorstel goedgekeurd om de centrale onderwijsinnovatiemiddelen van 2018 aan te wenden om een didactisch projectteam (het zgn. ACTIVO-team) samen te stellen dat samen met het UGent onderwijsprofessionaliseringsteam opleidingen en lesgevers zal begeleiden om geschikte activerende onderwijs- en leeractiviteiten, passende (permanente) evaluaties en efficiënte vormen van feedback in het onderwijs in te bouwen.

In deze sessie komt u alles te weten over dit project en krijgt u al een voorsmaakje hoe u op een kleinschalige en op meer uitgebreide manier studenten kunt activeren.

 

4. Keuzeprocessen van studiekiezers en studenten 1ste bachelor en de invloed op studievoortgang. 

Sprekers: Maya Caen - Lot Fonteyne

Abstract: Tijdens deze sessie doorlopen de deelnemers het traject van studiekiezer tot en met eerstejaarsstudent. Onderweg krijgen zij een zicht op de keuzes die studenten kunnen of moeten maken en de informatie die ze daarbij kunnen gebruiken. We bieden ook inzicht in en cijfers over de studievoortgang van (verschillende groepen) studenten.

We hopen alvast dat elke deelnemer slaagt!

 

5. Professor aan de universiteit van de toekomst: van lesgever tot mentor.  Een case study van GUGC (Ghent University Global Campus) Korea. 

Spreker: Prof. dr. Stephen Depuydt

Abstract: Aan Ghent University Global Campus (GUGC) (Incheon, Korea), de eerste en enige branch campus van de UGent, worden sinds 2014 3 BA-opleidingen aangeboden in de moleculaire biotechnologie, voedingstechnologie en milieutechnologie. Het UGentse onderwijsmodel (o.a. gestoeld op research based education) wordt daarbij gerespecteerd en gehanteerd in een internationale context waarbij de verwachtingen van de (Koreaanse) student veel meer omvatten dan enkel de (vaak plenaire) overdracht van kennis en vaardigheden om eindcompetenties te bereiken. De genomen strategieën om de student-experience te verrijken (met o.a. zeer laagdrempelig contact en interactie tussen lesgever en student buiten de contacturen, het opzetten van een actief mentorship-programma, het plaatsen van de universitaire opleiding in de context van loopbaanperspectieven en de prof als raadgever m.b.t. het academische vervolgtraject van de student, etc.) zullen worden toegelicht in deze sessie. 

Thema competenties bevorderen en toetsen

1. Competentieontwikkeling via community service learning

Sprekers: Prof. dr. Hilde Van Keer – Prof. dr. Tony Valcke – Prof. dr. Lesley Hustinx – Prof. dr. Fabienne Bossuyt – dr. Melissa Ceuterick

Abstract: In onze snel veranderende en geglobaliseerde kennismaatschappij staat ons onderwijs voor de uitdaging jongeren en jongvolwassenen voor te bereiden op de maatschappij van morgen. Dit impliceert dat het hoger onderwijs niet zozeer of louter gericht kan zijn op kennisverwerving, maar in het bijzonder ook competentieontwikkeling centraal dient te stellen. Deze focus heeft echter belangrijke implicaties voor de invulling van, alsook voor de werk- en evaluatievormen binnen ons onderwijs. In deze sessie gaan we in het bijzonder in op de mogelijkheden van community service learning voor de competentieontwikkeling van studenten en op mogelijke evaluatieaanpakken via de welke studenten deze ontwikkeling zichtbaar kunnen maken. In de sessie worden eveneens een aantal good practices vanuit de faculteit Politieke en Sociale wetenschappen gepresenteerd.

 

2. Het eigen leerproces in handen: succesfactoren en valkuilen voor levenslang leren

Sprekers: Melissa De Wilde - Wies Allemeersch - Leen Aper

Abstract: Opleidingen worstelen met de vraag hoe competentieontwikkeling concreet kan gefaciliteerd worden in functie van ‘lifelong learning’. De FPP en FGE stellen vanuit deze bezorgdheid twee praktijkcasussen voor: Portfoliogebruik in Onderwijskundig Ontwerpen (FPP) en activerend leren op stage (GE). Daarbij worden de succesfactoren en valkuilen besproken met aandacht voor de toekomstige praktijk.

 

3. Durf Ondernemen te meten, ontwikkelen en evalueren in je les

Sprekers: Jolien Coenraets - Cédric Velghe 

Abstract: Ondernemerschap zal uitgroeien tot een van de te ontwikkelen kerncompetenties in het onderwijs. Hoe kunnen we nagaan of studenten zin hebben om te ondernemen en of ze daartoe intrinsieke kennis en vaardigheden bezitten? Hoe kunnen we deze attitudes en potentieel verder ontwikkelen binnen het onderwijs? En hoe kunnen we punten geven voor ondernemend gedrag? Je hoort het van Jolien Coenraets (UGent - Durf Ondernemen) en Cédric Velghe (UGent - PAO en The VIGOR Unit).  

 

Sessie 3: Duurzaamheid en internationalisering: een potentieel sterk duo

Sprekers: Ellen Vandenplas - Frederik De Decker 

Abstract: Als universiteit, faculteit of opleiding inzetten op duurzaamheid én inzetten op internationalisering lijkt op het eerste gezicht moeilijk verzoenbaar. Nochtans kunnen beide elkaar ook versterken als daar bewust mee wordt omgegaan. In deze sessies worden concrete voorbeelden en suggesties toegelicht van hoe duurzaamheidscompetenties voor studenten via internationaliseringsactiviteiten verworven kunnen worden en hoe internationale/interculturele competenties een bijdrage kunnen leveren aan een duurzame samenleving.

Thema welbevinden stimuleren

1. Huisvesting binnen de UGent

Spreker: Francis Ascoop

Abstract: De afdeling Huisvesting organiseert de huisvesting van (internationale) studenten, bezoekers en personeel. Hoe is de dienstverlening georganiseerd, en wat zijn de uitdagingen en kansen voor de toekomst? Tijdens deze presentatie verneemt u er meer over.  

 

2. Ruimte voor levensbeschouwing als randvoorwaarde voor studiesucces

Spreker: Katrien De Bruyn

Abstract: (1) Ik wil graag komen studeren aan de UGent. Mag ik dan mijn hoofddoek dragen? (2) Ik heb op vrijdagnamiddag nog een examen, maar dan beginnen de voorbereidingen al voor onze Joodse feestdag op zaterdag. Kan ik het examen verplaatsen? (3) Ik zou graag even kunnen bidden tussen de lessen door. Heeft onze faculteit een stille ruimte? Dit zijn vragen die meer en meer gesteld worden. Welke richtlijnen hanteert de UGent? Hoe bespreek je dit met studenten? Hoe past dit binnen het onderwijs- en diversiteitsbeleid?  

 

3. Welzijn op het werk

Spreker: Evy Grootvriendt

Abstract: Evy Grootvriendt is de de Preventieadviseur Psychosociale Aspecten van welzijn op het werk (PAPsy). De PAPsy behoort tot een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. Hiervoor werkt de UGent hiervoor samen met IDEWE vzw. Evy zal meer vertellen over welzijn op het werk. De exacte inhoud van haar sessie wordt later deze maand verwacht.

 

4. Mentaal welbevinden: Wat doet de UGent hieraan?

Spreker: Sarah Vermeersch

Abstract: Welke initiatieven zijn er rond mentaal welbevinden, en zijn ze drempelverlagend genoeg? In deze sessie geven we weer met welke interne en externe partners we samenwerken, en hoe we dit thema nog meer onder de aandacht kunnen brengen.

Thema uitstroom versterken

1. Werken aan employability skills + inbedding in curriculum

Spreker: Prof. dr. Filip De Fruyt

Wat zijn employability vaardigheden en hoe bereidt ons academisch onderwijs vandaag studenten voor op een loopbaanpad van ruim 40 jaar? Is een academische vorming op zich niet de beste garantie om de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen, en hoe kijkt de arbeidsmarkt van vandaag naar potentieel en talent dat zich na afstuderen aandient? Deze vragen dienen als uitgangspunt voor een interactieve sessie waarin publiek en spreker ingaan op employability en loopbaanontwikkeling, en hoe dit beter kan ingebouwd worden in onze opleidingen, curricula en de opvolging van alumni.

 

2. Bouwstenen van een UGent uitstroombeleid

Sprekers: Karel De Middeleir - Lincy Van Twembeke

Aan de UGent zijn er vele en zeer diverse initiatieven die bedoeld zijn om studenten te helpen bij de voorbereiding op en de overgang naar de professionele loopbaan. In de afgelopen maanden circuleerden heel wat ideeën, vragen en suggesties die te maken hebben met deze ‘uitstroomwerking’. Uit overleg bleek onder andere de behoefte aan meer samenwerking en afstemming binnen de UGent. In deze sessie presenteren we een stand van zaken en blikken we samen vooruit op de toekomst. 

 

3. Betrekking van het werkveld/alumni binnen de Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen - Levensmiddelenwetenschappen en voeding: illustratie met het i-to-i project

Sprekers: Tineke De Vriendt en Julie Haeck

Abstract: De onderwijskwaliteit en uitstroom kan geoptimaliseerd worden door betrekking van het werkveld/alumni bij de inrichting ervan, maar in de praktijk is dit vaak een moeilijke oefening. De opleiding Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen ‘Levensmiddelenwetenschappen en voeding’ wil, naast de diverse faculteitsbrede initiatieven om de band met alumni/het werkveld te intensifiëren, hierbij een stapje verder gaan door deze stakeholders actief te betrekken in het curriculum. Concreet heeft men binnen het i-to-i project als doel het werkveld meer ‘structureel’ te verankeren in de opleiding door de samenwerking met diverse partijen binnen het integratievak ‘productinnovatie in de levensmiddelenindustrie’ uit te bouwen. Verder zijn er krijtlijnen uitgezet om meer faculteitsbrede initiatieven op punt te zetten om zo de betrekking van het werkveld structureel aan te pakken. Meer over dit alles, komt u tijdens deze sessie te weten.

 

4. Inzet van studenten en alumni in het nematologie-onderwijs en capaciteitsopbouw met behulp van een Noord-Zuid leerplatform

Spreker: Inge Dehennin - prof. dr. Wim Bert - Sandra Vangestel

Abstract: De International MSc in Agro- and Environmental Nematology is een wereldwijd unieke, multidisciplinaire opleiding binnen de faculteit Wetenschappen, die voornamelijk internationale studenten aantrekt. In een recent gestart VLIR-UOS project neemt de opleiding enkele initiatieven om kennisoverdracht van alumni te ondersteunen zoals de organisatie van twee satellietopleidingen in Afrika.  Ter voorbereiding op hun toekomstige onderwijstaak, assisteren de tweedejaarsstudenten ook bij de satellietopleiding om de opgedane kennis door te geven. Tenslotte is er ook een digitaal leerplatform opgericht (onderwijsinnovatieproject) om kennis over nematoden  te bundelen en alumni bij hun kennisoverdracht te ondersteunen.

 

5. International Alumni

Spreker: Carole Picavet

Thema uitstelgedrag vermijden

1. Activering van studenten in de eerste bachelor

Sprekers: Prof. dr. Jan De Neve - Prof. dr. Hendrik Vos

Abstract: In deze sessie lichten 2 lesgevers toe hoe studenten in eerste bachelor, ook in heel grote groepen, geactiveerd kunnen worden. Professor Jan De Neve (faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen) gaat in op het gebruik van leerpaden en hoe hij de komende jaren het vak wil hervormen via blended learning om zo a) uitstelgedrag te vermijden en b) hoe om te gaan met een zeer heterogene groep qua voorkennis. Professor Hendrik Vos (faculteit Politieke & Sociale Wetenschappen) licht toe hoe in het vak ‘Actuele Politieke Problemen’ met een efficiënte inzet van personeel de groep onderverdeeld wordt in kleine teams die elk in de loop van het academiejaar een aantal opdrachten krijgen (actualiteit volgen, informatie zoeken, schrijven, debatteren, …). Dit is voor studenten een kennismaking met aspecten die later in de opleiding steeds belangrijker worden.

 

2. Verhalen uit de administratieve backoffice

Sprekers: Piet Ruyssinck

Abstract: In deze sessie bieden we u een blik op problemen waar we binnen de backoffice van de studentenadministratie mee geconfronteerd worden.

De volgende zaken komen aan bod : liegende studenten, vervalsingen, complexe thuissituaties, privacy, wanbetaling, ...

 

3. A master’s dissertation doesn’t have to be brilliant, it has to be finished!!

Spreker: Annick Eelbode 

Abstract: Studenten blokkeren bij het idee een masterproef te moeten uitwerken. Als ze wel een idee hebben, vinden ze het moeilijk om dat af te bakenen. En eens ze beginnen te schrijven, raakt hun perfectionistische geest niet voorbij de eerste zin. Is het schrijven van een masterproef dan echt zo moeilijk? In deze sessie gaan we na waarom studenten vermijdingsgedrag ontwikkelen.  Maar vooral, hoe we ze kunnen doen slagen hun opdracht af te werken?